روابط بین صفات کمی و نشانگرهای ایزوزیمی در خانواده های ناتنی یونجه

در 12 خانواده ناتنی حاصل از پلی کراس یونجه، ارتباط صفات مربوط به گیاهچه و گیاه بالغ مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 35 بوته از هر خانواده ناتنی در گلدان های مجزا در شرایط مزرعه ای به صورت طرح کاملا تصادفی، کشت شدند و مورد اندازه گیری و تجزیه آنزیمی قرار گرفتند. بر اساس تجزیه واریانس چند متغیره بین 12 خانواده ناتنی از نظر مجموع صفات اندازه گیری شده در مرحله گیاهچه ای و گیاه بالغ اختلاف معنی-دار وجود داشت که حاکی از وجود تنوع فابل ملاحضه برای این صفات در بین خانواده ها است. از نظر الگوی نواری، آنزیم های کاتالاز، مالات دهیدروژناز، روبیسکو، گلوتامات اوگسالواستات ترانس آمیناز و سوپراکسیداز دیسموتاز هر کدام یک نوار (نشانگر) تک شکل در خانواده های ناتنی نشان دادند. در آنزیم های استراز و پراکسیداز چند شکلی مشاهده شد و نوارها قابلیت تفسیر و تکرار پذیری بالا داشتند. در عین حال مکان pox-a تک شکل بود. برای نشانگرهای چندشکل از تفسیر آلوزیمی و نیز ایزوزیمی استفاده شد. تفسیر آلوزیمی حاکی از آن بود که متوسط هتروزیگوسی به عنوان شاخصی از تنوع ونتیکی درون جمعیتی برابر 776/0 است. بررسی تعادل هاردی-واینبرگ در خانواده های ناتنی نشان داد که تمام مکان های ژنی در تعادل هستند. فاصله ونتیکی نی بین خانواده های ناتنی از 002/0 تا 059/0 نوسان داشت. آماره fit در درون خانواده ها 091/0 و fst در بین خانواده ها 013/0 برآورد شد. تفسیر ایزوزیمی نیز حاکی از تنوع بالای درون خانواده ها و پایین بودن بین خانواده ها بود. در این حالت متوسط هتروزیگوسی برابر 298/0 و تعداد الل های موثر 50/1 برآورد شد. فاصله نی در تفسیر ایزوزیمی کم و از 248/0 تا 373/0 در نوسان بود. سه مکان از چهار مکان آلوزیمی همبستگی معنی دار با صفات مورد مطالعه نشان دادند. est-b1 و pox-b2 همبستگی مثبتی با وزن تر یونجه داشت و est-b1 نیز از همبستگی معنی داری با وزن برگ برخوردار بود. تعداد میانگره نیز با مکان های آلوزیمی est-a1، est-b1 و pox-b2 ارتباط مثبت و معنی داری داشتند. این نتایج نشان می دهد که امکان استفاده از آنزیم ها به عنوان نشانگر در گزینش ژنوتیپ های یونجه در مراحل اولیه اصلاحی وجود دارد.